“Mijn kind liegt tegen mij!”

 

“Mijn kind liegt tegen mij!”

Ik hoor het met regelmaat. Kinderen die in een conflictsituatie tussen ouders tegenstrijdige signalen uitzenden (tegen de ene ouder iets anders zeggen dan tegen de andere ouder) en zodoende het vuur hiermee onbewust en onbedoeld aanwakkeren.

Met als resultaat.. ouders die een kind verwijten dat het liegt en zich gekwetst voelen daardoor.

 

Hoe zit dit mechanisme in elkaar?

Wat gebeurt hier precies?

 

Allereerst hebben we -om dit mechanisme een beetje te begrijpen- het nodig om te weten wat loyaliteit is. Hier zijn hele boekwerken over volgeschreven waarbij de jip-en-janneke-versie is dat ieder kind loyaal wil zijn aan allebei zijn ouders. Loyaal zouden we kunnen vertalen met ‘trouw zijn aan’, ‘toegewijd zijn aan’ ‘verbinding willen hebben met’…  Het gevoel dat het kind zich verbonden weet met jou als ouder vanwege het feit dat het kind uit jou ontstaan is en door jou verzorgd is.

 

Wanneer het in een conflictsituatie ouders niet lukt om het conflict weg te houden bij de kinderen, (lees: wanneer de negatieve gedachten en emoties aangaande de andere ouder duidelijk merkbaar zijn voor het kind) brengt dit je kind in verwarring.

Hier ontstaat het veelgenoemde loyaliteitsconflict.

 

Kind wil van papa houden.

Mama zegt dat papa een eikel is.

Kind wil van papa houden.

Mama maakt ruzie met papa.

Kind wil van papa houden.

Mama zegt dat papa geen goede vader is.

 

Kind wil gewoon van papa houden…

 

Gevolg: kind raakt in verwarring over de relatie met vader (ik wil van papa houden… maar mama vindt papa stom) EN kind raakt in verwarring over de relatie met moeder. (Ik weet niet hoe ik van mijn mama moet houden als zij die onaardige dingen over mijn papa zegt).

 

Kind wil van mama houden.

Papa wil niet dat mama in zijn huis komt.

Kind wil van mama houden.

Papa zegt dat mama alleen maar op geld uit is.

Kind wil van mama houden.

Papa zegt dat mama een trut is.

 

Kind wil gewoon van mama houden…

 

Gevolg: kind raakt in verwarring over relatie met moeder (ik wil van mama houden… maar papa vindt mama stom) EN kind in verwarring over relatie met vader. (Ik weet niet hoe ik van mijn papa moet houden als hij die onaardige dingen over mijn mama zegt).

 

Om die verbinding met vader en moeder niet kwijt te raken, maakt het kind een noodsprong en gaat ‘meepraten’…

 

“Ja mama, papa is inderdaad een eikel.”

“Mama, papa bleef gewoon in bed liggen…”

“Mama, papa ging heel hard schreeuwen tegen ons…”

“Ja papa, ik vind mama ook een trut.”

“Papa, ik vind het bij jou veel fijner.”

“Ik vind het niet leuk bij mama.”

 

Wanneer ouders dit mechanisme niet zien, (h)erkennen, doorgronden, kunnen zij hierdoor meegesleurd worden in hun paniek en hun houding de argwaan ten opzichte van de andere ouder versterken.

Wanneer vervolgens de uitspraken van het kind gedeeld worden met de andere ouder en daar het tegenoverstelde geluid gehoord wordt, kan het kind verweten worden dat het niet eerlijk is en dat het liegt.

Terwijl, in werkelijkheid, wil het kind gewoon van papa houden en gewoon van mama houden...

Om te overleven, om connectie/verbinding te blijven ervaren met papa en mama, maakt het kind deze keuzes.

Je kunt je enigszins voorstellen wat voor gek-makend proces er zich in het hoofd van het kind  afspeelt.

Ik ben geen psycholoog maar ik kan me voorstellen dat dit wat butsen en deuken veroorzaakt op het gebied van vertrouwen, jezelf kunnen uiten, je veilig voelen, je gehecht en geliefd voelen, concentratieproblemen (het kost nogal wat capaciteit van het brein om dit alles in goede banen te leiden), zelfvertrouwen...

 

De oplossing?

Welke weg er nodig is, is bij elke conflictscheiding verschillend; is het de mediator?, die ene goede vriendin die het doorziet? de advocaat?, de psycholoog? de rouwtherapeut? jezelf trainen in parallel ouderschap?

 

Hoe de weg uit paniek- stress- en pijnreacties er ook uit ziet,  de weg moet in ieder geval leiden tot rust voor je kind. Geen negatieve geluiden meer over de andere ouder.

 

Op deze manier is het win-win.

 

Het kind behoud zijn relatie met de andere ouder EN met jou.

 

Ouders moeten aan de bak. Dat is duidelijk. Daar ligt de focus om dit mechanisme voor de kinderen overbodig te maken.

Daarnaast kan een kind zelf meer inzicht krijgen in dit mechanisme en leren zichzelf ertegen te beschermen. We tekenen schema’s om het mechanisme (het conflictmonster) te snappen. Er wordt duidelijk dat het niet de schuld van het kind is. We oefenen op welke manier het kind kan kiezen voor zichzelf.

 

“Ik wil niet dat je dat zegt, papa.”

“Als jij dat over papa zegt, doe je mij pijn.”

“Ik hou van mama, wat jij van haar vindt, mag je tegen iemand anders zeggen, niet tegen mij.”

 

Ik vind het waardevol om kinderen te leren wat zij kunnen doen om het mechanisme te keren. Zij zijn niet overgeleverd aan de situatie en zonder invloed.  Maar, zolang ouders niet leren zien welke macht het conflictmonster heeft en doorgronden wat er achter het gedrag van het kind zit, blijft het ‘sterk maken’ van het kind een beetje als pleisters plakken op steeds nieuwe wonden.

Welke weg heb jij nodig om het conflictmonster te stoppen?